11 Nisan 2012 Çarşamba

Kentlinin Kültüründe Entelektüel Disiplin

Hayat tramvay gibidir...
Tam yer bulmuş, oturacakken bir de bakmışsın son durağa gelmişsin.
Camillo Sbarbaro
*****
Öfkeye sarılmak,
birine atmak için kavradığınız sıcak bir kömür parçası gibidir;
yanan aslında sizsinizdir.
Buddha
*****
YALNIZLIĞIN İÇİNDEN DÜŞÜNCELER
Dünyanın yarısında aradım
en güzel adı verebileceğim o yeri.
Hepsinden daha güzel olsun
olmasın ondan güzeli.
*
Her şeyi benden al ki, benim olsun onlar
fakat o muhteşem duyarlılığımı esirgeme benden
sevinç duyabileceğim ve söz verebileceğim
bir başka duyarsız geçip giderken!
*
Verner Von HEIDENSTAM
Çeviren : Özkan MERT
*****
KENTLİNİN KÜLTÜRÜNDE ENTELEKTÜEL DİSİPLİN
     
18. Yüzyıldan bugüne kadar Avrupa'dan hemen bütün yaşam araçlarını ithal ediyoruz.
    
Ortak yaşamın temeli kişisel disiplindir. Bu disiplin kitaplıkları, müzeleri, konser salonlarını yaratan üst kültür etkinliklerini yaratan akli disiplindir. Bu disiplin, kentin bazı noktalarını sanat eseri gibi şekillendirir, kent toprağı yağmasına izin vermez.  Bu disiplin entelektüel birikimi, bilgiyi şart koşar.
Önce teknik, sonra bilimsel bilgi, sonra sosyal düzen, sonra sanat, mimari, edebiyat, müzik, spor, entelektüel yaşamın ne kadar enstrümanı varsa Avrupa'dan almışız, alıyoruz. Almak jesti bugün o denli arttı ki, giderek bize ait birkaç şeyi de vermeye dönüştü. Başta ekonomiyi, sonra toprakları, sonra üretim araçlarını, sonra dilimizi kaybetmeye başladık. Bakkal market, berber kuaför, allahaısmarladık bay bay oldu. Bunu bir profesör söylediği zaman çok utanıyorum.
      
Kırım ve Kuzey Karadeniz kıyılarının Rusların eline geçtiği ve İngiliz donanması İstanbul'a kadar uzanıp bizi tehdit ettiği zaman elinden bir şey gelmeyen 3. Selim sarayında çaresizlikten ağlıyordu.
     
Ortak yaşamın temeli kişisel disiplindir. Bu sadece polislerin kontrol edebileceği türden bir disiplin değildir. Bu disiplin kitaplıkları, müzeleri, konser salonlarını yaratan üst kültür etkinliklerini yaratan akli disiplindir. Bu kentin bazı noktalarını sanat eseri gibi şekillendiren disiplindir. Bu disiplin kent toprağı yağmasına izin vermeyen disiplindir. Bu disiplin insanın doğaya ve ağaçlara gereksinimini olduğunu ve şehri çiçek tarhlarıyla süslemenin bu gereksinimi yerine getirmekte yeterli olmayacağı bilinçlendirebilen bir entelektüel disiplindir.
     
Entelektüel disiplin ancak bir bilgi birikimi üzerine kuruluyor. Batı kültürünü yoğuran pek çok disiplin içinde müzik de var.  Orkestra müziği, onu gerçekleştirenler, onu dinleyenler  ve onu dinlemek için gerekli kent donatısını sağlayanlar yüzlerce yıllık bir toplumsal eğitimi ve müzik ortamını yaratmanın gerektirdiği tarihi çabayı ve musikinin olağanüstü disiplinini temsil ediyorlar.
     
Her şeylerini Amerika'dan ve Avrupa'dan almaya koşullandırmış insanımız pek çok. Bunlar ticaretin her şeyini biliyorlar da, Batıdan örnek almak zorunda olduğumuz bir de toplumsal disiplin olduğunu akıllarına getirmiyorlar.
     
Bu disiplini yaratacak olan şeyin bilim, felsefe ve eleştiri, resim ve heykel, müzeler, tiyatrolar, sanatın her türlüsü, ticarete dönüşen futboldan farklı sporlar türünden etkinlikler olduğunu düşünen bir yönetici sınıfına ihtiyaç vardır. Bilim Teknik, 04.01.2008 Doğan Kuban, kısaltılmıştır.

3 yorum:

Vladimir dedi ki...

Camillo'nun sözü nasıl da doğru :)

Teşekkürler.

Sabahattin Gencal dedi ki...

Merhaba,
Özenle seçtiklerinizi takip etmekteyim. Hepsi birbirlerinden güzel.
Bugünkü seçtikleriniz sanki benim için.
Son durakta yalnız düşünüyorum. Sistemsiz düşünme insanı düşündürmekten öteye bir şeye yaramaz ki...
Sistemli düşünmeye, özenli olmaya, özlü olmaya özendirecek paylaşımlarınız için teşekkür ederim.
Hayırlı günler dileğiyle.

aysema dedi ki...

"Ortak yaşamın temeli kişisel disiplindir. Bu sadece polislerin kontrol edebileceği türden bir disiplin değildir. Bu disiplin kitaplıkları, müzeleri, konser salonlarını yaratan üst kültür etkinliklerini yaratan akli disiplindir. Bu kentin bazı noktalarını sanat eseri gibi şekillendiren disiplindir. Bu disiplin kent toprağı yağmasına izin vermeyen disiplindir. Bu disiplin insanın doğaya ve ağaçlara gereksinimini olduğunu ve şehri çiçek tarhlarıyla süslemenin bu gereksinimi yerine getirmekte yeterli olmayacağı bilinçlendirebilen bir entelektüel disiplindir."

Son durağa gelmeden, insanlık adına yapacağımız ne çok şey var. Disiplin diyince başkalarını hizaya sokmaya güdülenmiş yöneticiler, bilimi dışlayarak toplumu nereye götürür belli değil mi?
Paylaşım için teşekkürler...