Şilemden Önce Zon

Çok süslenenlere bakın.

Hepsi de gizlenmek istiyordur.
Aristo

***

BOYNUMUN BORCU

Leman Hanım

Size bir şiir borcum vardı ya

İşte onu ödüyorum.

Metin Eloğlu

***

USTA BRİÇÇİLER KARARLARINI “ŞİLEMDEN ÖNCE ZON” İLKESİNE GÖRE VERİRLER

Bu tavsiyeye göre, bir deklaredeki en iyi zonu bulmak arzusu, şilem araştırmasına göre öncelik taşır. Anlamadığınız bir konuşma olunca bunu, şilem için cue-bid değil de,  koz önerisi veya zon araştırması olarak kabul etmelisiniz.

*

Bu yaklaşımın mantığı, zonların daha sık geldiğine ve bu bakımdan zon için daha fazla gayret gerekir fikrine dayanır. Daha da önemlisi, zon  araştırması için ancak üç veya dört konuşma seviyesi vardır – şilem için ise beş altı - bu bakımdan bu sınırlı bölgeyi, doğru zon kararları vermeye ayırmak daha uygun olur.
*

Şilemden önce zon ilkesi, çoğunlukla ortağınız üç seviyesinde yeni bir renk deklare ettiğinde devreye girer.

Elinizde pik.52    kör.AV1063      karo.AD       trefl.RV62 var, konuşma şöyle gelişti:

Siz               Ortağınız

1H                   2C

3C                   3S

*

Eğer ortağınız 3 pik deklaresini şilem için cue-bid olarak düşünmüşse, siz de 4 karo diyerek cevap vermek istersiniz. Ama minimum  puanı varsa ve sanzatu zonu araştırıyorsa,  bu karo keserinizi göstermek için  son şansınızdır.

*

Bu kademede, şilemden önce zon prensibini uygulayanlar 3 pik deklaresini 3NT için araştırma olarak kabul ediyorlar. Konuşulmamış iki renk olunca, ortağınız durdurucusu olan rengi deklare eder, o bakımdan bu sekansta sizde karo keseri bulmak istiyordur. Eli şöyle olabilir: 

pik.RDV     kör.54       karo.103       trefl.AD9743

*

Daha kuvvetli bir eli varsa, daha sonra araştırmak için bir sürü yer vardır. Üç sanzatu üzerine konuşarak, şilem istediğini ve üç pikin de gerçekten cue-bid olduğunu belirtebilir.

Şilemden önce zon prensibinin uygulanacağı bazı sekanslar da aşağıdadır:

Siz              Solunuz         Ortak             Sağınız

1D                   1S                   2S                pas

3D                   pas                 3S

*

Ortağınız iki kere cue-bid etmesine rağmen, minimum zon forsingten daha kuvvetli bir eli olması gerekmez. İlk cue-bidi karolarda limit tutuş veya daha kuvvetli bir el gösterdi. İkinci cue-bidi de ‘daha kuvvetli’ elini belirtiyor ve pik keseriniz olup olmadığını soruyor, ilk önceliğiniz pik keseriniz varsa 3NT deklare etmek olmalıdır.

Siz               Ortak    

1S                   2D

2S                   3C

3H

*

Elini limite etmiş bir ortağınızın, trefli şilemi için cue-bid ediyor olması ihtimali yoktur. Şilemden önce zon prensibine göre 3H deklaresinin anlamı, zon ile ilgileniyor ama kör keseri olmadığıdır (kör keseri olsa 3NT derdi).

Eli şöyle olabilir: 

pik.R107643     kör.1042         karo.Q        trefl.AR6.

Siz               Ortak    

1S                   2H

3H                   3S

*

Ortağınızın 3pik deklaresi, bir majör renk deklare edilip tutulduğu için, cue-bid gibi gelebilir, ancak bunu natürel kabul etmek daha iyi olur. Eğer ortağınızda zayıf beş kartlı kör ve üç kart pik tutuşu olsa deklaresi böyle olurdu – şöyle bir el S.D52    H.R9763    D.ARV     C.62

Ortağınız size 4kör ile 4pik arasında seçim yapmanızı söylüyor, onun için siz kuvvetli majörünüzde zon deklare etmelisiniz. Eğer bir minör renkte cue-bid ederseniz kararı ortağınız vermek mecburiyetinde kalır.

**

Bir deklare şilem denemesi veya zon arayışı gibi yorumlanırsa, zon arayışına öncelik verilmelidir.

*

Bu prensip daha yüksek seviyelerde de kullanılabilir.

Basit bir örnek:

Sağınız           Siz                Solunuz        Ortak

3C                   kontr              pas                 4C

Ortağınız şilem denemesi gücü vaat etmiyor. Cue-bidi sadece en iyi zonu bulma gayretidir, gücünü biraz abartmış bile olabilir. Elinizde bir dev yoksa, uzun majörünüzü deklare etmekle yetinin.

*

Bazı cue-bidlerde ortağınız kontratın hangi renkte oynanacağını biliyordur ama bu arada size de fazladan bilgi vermek istiyordur.

Siz               Solunuz                      Ortak

1S                   3H                              4H

Ortağınızın cue-bidi, dağılımsal değil de sağlam puanlar ile  dört pike yükselttiğini ifade ediyor. Şimdilik sadece zonu garanti eden bir cue-bid- kör kontrolü garanti etmez ve sizin cue-bid etmenizi de istemez. Fakat rakipler barajı devam ettirirlerse ortağınızın gücü hakkında bilgi sahibi olmanız beş seviyesinde karar  verirken daha iyi muhakeme yürütmenize yarar.

*

Şilemden önce zon prensibi beş seviyesinde bile yararlı olabilir:

Siz                  Solunuz         Ortak              Sağınız

1D                   pas                 1H                   3S

Pas                 4S                   5C                   pas

*

Cevapçının yeni bir rengi deklare etmesi genellikle forsingtir, fakat rakipler baraj yapınca, onlar konuşmasaydı deklare etmeyeceğiniz bir kontrata zorlanmamak gerekir. Eğer limit olarak 11 löve varsa burada durmanız lazım,  şilemden önce zon prensibi burada da işe yarar. Ortağın 5C deklaresi natüreldir, renklerinde 5-5 dağılım gösterir ve forsing değildir.

*

Sıklıkla karşılaşabileceğiniz sıkıntılı bir durum da sizin majörünüzün dört seviyesinde ortak tarafından deklare edilmesidir:

Siz                  Ortak

1H                   2D

4C                   4H

Sizin 4C deklareniz splinterdi, karo desteği ve trefli kısalığı gösterir. Şu el ile ne dersiniz?

pik.ADV       kör.RD865      karo.RV108        trefl.5

Eğer bu sekansın karoları kesin bir şekilde koz olarak belirlemişse, ortağınızın 4H deklaresi karo şilemi araştıran bir cue-biddir. Bir sonraki konuşmanız pik cue-bidi veya Blackwood olmalı.

*

Şilemden önce zon prensibine göre ise 4H deklaresi natüreldir ve üç kartlı kör gösterir. Şöyle bir el ile ortağınız nasıl konuşurdu?

pik.R6           kör.1043        karo.AD962            trefl.RV3

Eğer ortağınız karo şilemine gitmek istiyor olsaydı, ‘4kör’  deklaresini sizin zon alternatifi olarak algılayacağınızı bildiğinden bunu kullanmazdı, başka bir yol bulurdu.

Bir çok çift dört seviyesindeki problemlerini çözmek için, şilemden önce zon fikrine göre, şöyle bir prensip uygular:

Daha önce ortak tarafından deklare edilmiş bir majörü dört seviyesinde deklare etmek orada oynama teklifidir.

Bu anlaşma bilhassa uzun sekanslarda yararlı olur.

Siz                  Ortak

1D                   1S

2H                   3D

3S                   4H

Sizin reversinizden sonra ortağınızın 3D deklaresi destek ve zon kuvveti (en az sekiz puan) vaat etti. Karo şilemi, veya pik şilemi için cue-bid mi ediyorsunuz? yoksa doğru kontratı mı araştırıyorsunuz?

*

Fitiniz minörde olunca başka zonlar da olabilir, o bakımdan her konuşma en iyi zonu bulma gayreti olarak anlaşılmalıdır. Sizin 3S’iniz ortağınızın rengine üç kart destek gösterdi, onun 4H’ü de sizin renginize üç kart destek gösterir.

‘Burada oynama teklifi’ anlaşmasına göre ortağınızın 4H’ü forsing değildir. Muhtemelen minimum puanı, zayıf pikleri ve iyi körleri vardır:

pik.A632          kör.RV8           karo.1082            trefl.V63

*

Eğer eliniz

pik.V85            kör.AD107       karoD.ARDV9       trefl.2

ise, 4kör sizin için en iyi (ve batmayacak olan son) zondur. Eğer  şilemden önce zon prensibi olmasa konuşmalarınız beş seviyesinden önce duramazdı.

Briç felaketlerinin genel nedenlerinden biri, ortaklık anlaşmasını unutmaktır. Daha da kötüsü yanlış anlaşmadır; ikiniz de deklarenin farklı anlama geldiğini iddia edersiniz. Bu tip kazalar herkesin başına gelebilir ama başarılı çiftler bunları önlemek için stratejiler geliştirmiştir. 

**

Usta oyuncular arasında ‘şilemden önce zon’ genellikle kabul gören bir düsturdur. Bu, konuşmalarınız zon altında ise, zon araştırmasının şilem denemesine göre daha öncelik taşıması prensibine dayanır.

*

Uygulamada anlamı, eğer bir deklarenin anlamı kesin olarak anlaşılamıyorsa, bu şilem için bir cue-bid yerine en uygun zonu bulma gayreti olarak düşünülmelidir. Bu çok yararlı bir tavsiyedir ama bir çok briç ‘kuralında’ olduğu gibi bunun da istisnaları vardır.

Bazı istisnaları önceden konuşmalısınız. Diğerleri için genel prensipleri uygularsınız. 
Zondan önce şilem durumlarına örnekler:

Ortak              Siz

1D                   1H

3D                   4D

*

‘Davet edeni siz de davet edemezsiniz.’  Kompetisyonun olmadığı bir sekansta, davet manasına gelen bir deklarenin bir yükseltilmesi  forsing olmalıdır, o bakımdan sizin 4♦ deklareniz zon araştırması değil şilem denemesidir. Ortağınız davet puanı gösterdi, sizin yükseltmenizi  ‘tekrar davet’ olarak kullanmanızın manası olamaz. Eğer şileme gidecek bir eliniz varsa düşük seviyede tutuş gösterip cue-bid etmek veya Blackwood kullanmak için mesafe bırakmak doğru olur.

Ortak              Siz

1S                   3S (limit)

3NT

“Eğer dokuz kartlı bir majör rengimiz varsa bu mutlaka koz olur.” Forsing veya limit tutuştan sonra 3NT dört pikten daha iyi olabileceği eller çok nadir gelir. Ortağın 3NT deklaresini, alternatif zon teklifi değil de, şilem denemesi olarak kabul etmek doğru olur. Bazı çiftler bunu cue-bide başlayalım manasına kullanıyor bazıları da ortağına, tekin varsa göster manasına.

Ortak              Siz

4H                   4S

“Dört seviyesinde yeni renk olmaz.” Bu genel prensip, eğer bir majör renk deklare edilip yükseltildiyse veya biriniz desteğe ihtiyacı olmayan bir majörünüz olduğunu belirttiyse uygulanır. Burada ortağınız “körler kozdur” dedi, o bakımdan daha iyi bir koz aramaya gerek yoktur. Her ne kadar hala zon seviyesindeyseniz de 4♠ deklareniz kör şilemi için bir davettir. Standart sistemde bu pik asını veya şikanını gösterir ve ortağınızın kontrol göstermesini ister. Daha faydalı bir yaklaşım da, kontrol (birinci veya ikinci tur) aradığınız bir rengi belirtmek için bir renk deklare etmenizdir.

Ortak              Siz

1H                   1NT (forsing)

3H                   4C

Ortağınız kendi renginde ısrar etmiyor olmasına rağmen burada da aynı sistem geçerlidir. Bu tip konuşmalarda genellikle açanın rengi koz olacağı için -1NT forsing cevabınızda 11 puanınız bile olabilir-  bir çok çift bunu  cue-bid olarak kullanıyor. Yani maksimum puan, trefli kontrolu ve kör şilemi ile ilgilenen bir el belirtiyor. Eğer  sekiz tane treflisi olan zayıf bir eliniz varsa ya pas geçersiniz veya 5♣ ye sıçrarsınız.

Ortak              Sağınız           Siz           Solunuz

1S                   3D                   3S              4D

4H                   pas

Bu çok zor bir problemdir, zira burada 4kör deklaresini natürel ve forsing olmayarak kullanmak uygun olabilir. Bu tip bir anlaşma size zon tercihi yapma imkanı verir ve rakipler kompetisyonu devam ettirirse beş seviyesinde daha kolay doğru karar verebilirsiniz.

*

Bunu önceden konuşmamışsanız, “dört seviyesinde yeni renk olmaz” prensibini uygulayıp 4H deklaresini forsing kabul etmeniz gerekir. Ayrıca natürel de olabilir veya pik şilemi için son cue-bid şansını kullanıyor da olabilir. Genel olarak kullanılan başka bir prensibi de uygularsanız - “natürel olabilirse natüreldir”- ortağınızda, majörlerin 5-5 ve şilemle ilgilenen bir eli olduğunu tahmin edebilirsiniz.

*

Ortağınız da sizin prensip anlaşmalarınızı biliyordur, o bakımdan bu deklareyi nasıl tefsir edeceğinize dair bir fikri vardır. Eğer sizden gelecek bir cue-bide hazırlıklı değilse 4H deklare etmeyecektir.

Prensip anlaşmaları her sekans için ideal çözümü bulmak iddiasında olamaz. Daha önce konuşmadığını bir sekansla karşılaştığınızda anlaşmazlık olmaması için uygulanacak genel kurallardır.

**

Bergen tutuşlarını yeniden keşfetmek

Popüler konvansiyonların çoğu şilemden önce zon prensibine dayanır. Part skorda kalmak mı yoksa zon deklare etmek mi konusunda size yardımcı olan konvansiyonlar genellikle, puanınız düşük olunca konuşmaları düşük seviyede tutarlar. Elinizin kuvvetine göre daha yüksek seviyede konuşursunuz.

Buna bir örnek Marty Bergen’in majör renk tutuşu konvansiyonudur. Düşük seviyedeki cevap (3C) nispeten zayıf olan (7-9 puan dörtlü tutuş) el için kullanır. Yüksek olan cevap (3D) limit puan belirtir.

*

Bazı çiftler bunu tersine çevirerek şilem araştırması için mesafe bırakmayı tercih ederler. Onlara göre düşük cevap (3C) daha iyi eli gösterir, bu şekilde açana cue-bid olarak 3D deklare etme imkanı kalır.

Bu da konvansiyonu zondan önce şilem aparatına döndürür ki bunun avantaj sağlayabileceği eller çok nadirdir. Limit tutuş üzerine açan ya zon deklare eder veya part skorda kalır, şilem araştırması yapacak gücü varsa bunun için dört seviyesine çıkmakta hiçbir tehlike yoktur. Üç seviyesinde cue-bid etmek için bir fazla deklare olanağı kalmış olması şilem sekansına çok fazla tesir edemez.

*

Aslında bir fazla deklare imkanı kalması, şilemi değil de zonu araştırmak için yararlı olabilir. Ters Bergen oynuyor olduğunuz takdirde şöyle bir el ile

pik.32          kör.AD9842        karo.RV10         trefl.A7 sıkıntıya düşebilirsiniz.

Siz 1kör ile açınca ortağınız 3karo der.(7-9 puan dört kör) Eğer ortağınızda minimum puan varsa üç körde kalmak istersiniz, ama S.R65      H.R1063    D.93     C.R632 gibi maksimum puanı varsa zon oynamak iyi olur.

*

3D cevabı üzerine zon denemesi yapacak bir imkan yoktur, o bakımdan gözü kapalı bir tahmin yapmak mecburiyetinde kalırsınız. Eğer, düşük puanlı tutuşu göstermek için 3C’yi kullanıyor olsanız, 3D’yu genel bir zon denemesi olarak kullanabilir ve ortağınızın karara iştirak etmesini sağlarsınız.

*

Drury’yi yeniden keşfetmek

Bergen’in, pas geçmiş bir el ile majör renk tutuşu gösteren, Drury cevaplarının manalarını değiştirdiğiniz takdirde de aynı tip problemle karşılaşabilirsiniz. Orijinalinde, 2C cevabı üç kartlı tutuş ve 2D cevabı da dört kartlı tutuş gösterir.

*

Drury’de kalan konuşma mesafesini çok iyi kullanmak gerekir. Ne kadar yüksek konuşursanız o kadar fazla bilgi veriyor olmalısınız. Drury cevaplarını tersine çevirenler, daha zayıf el ile (üç kartlı tutuş) daha yukarıda deklare veriyorlar, oyun gücü yüksek olan el ile de daha düşük konuşuyorlar.

*

2C deklaresini üç kartlı tutuş için kullanmanın avantajı, açanın ortalama bir el ile (birinci veya ikinci pozisyonda açacak ama daveti kabul etmeyecek güç ile) 2D demesine imkan vermesidir. Eğer maksimum cevapçı eliniz var ise bu deklare size sanzatuda veya majörde zon bulma şansı yaratabilir.

*

Diğer taraftan üç kartlı tutuş için 2D derseniz, açan minimum veya minimum altındaki eller ile majör renginin ikisine dönmek mecburiyetinde kalır. Zon için yeterli puanınız olup olmadığını bilemezsiniz, sekiz kart fit ile de üç seviyesine çıkmak emniyetli olmayabilir.

*

Karıştırma ihtimali

Konvansiyonları daha iyi hale getirmek için uğraşmak zevkli olabilir, ama eğer bunlar şilemden önce zon prensibinden uzaklaşıyorsa, değişiklikleri çok iyi düşünmeniz gerekir. Bergen, Mike Lawrence ve diğer yazarların teorilerini test etmek için sayısız saatler harcadığını unutmayın.  Konvansiyonlarını daha iyi hale getirecek bir alternatif olsaydı bunu da bulabilirlerdi.

*

Konvansiyonları yeniden düzenlemeye çalışmanın diğer bir riski de,  karışıklık faktörüdür. 
Bir ortağınızla  Bergen diğer bir ortağınızla da Ters Bergen oynarsanız, hafızanıza fazla yük yüklemiş olursunuz ve yanlış yapma ihtimalini de arttırırsınız. Revizyonunuz etik problemlere de sebep olabilir. Basit bir ‘alert’ten sonra rakipleriniz standart konvansiyonu oynuyor olduğunuz zannedebilirler, o bakımdan onlara önceden bilgi vermeniz gerekebilir.

*

Deklarasyon teorisi o kadar hızlı gelişiyor ki, sisteminize ilave edeceğiniz konvansiyonların sonu gelemeyecekmiş gibi görünüyor. Her sekans ve her el tipi için bir anlaşmanız varsa bundan bir emniyet hissi duyabilirsiniz ama fazla bilim bazen geri tepebilir. Konvansiyonlarınızı çok detaylı yaparsanız, masadaki kararlarınız analiz yeteneğinize değil hafıza gücünüze dayanır.

*

Başarılı çiftler anlaşmalarında daima bir esneklik bırakırlar, bu şekilde muhakemelerini kullanma imkanları olur. 
(Kısaltılmıştır) - Karen Walker - Zafer Ulusakarya’ dan alındı. 

http://kocaelibridge.blogspot.com/
görsel: Flickr