El Değerlendirme

Jazz Trumpet Solo

http://www.youtube.com/watch?v=kcNv3qaGagE

*****

Yalanlar insanı ileri götürür

ama bir daha geri getirmez.

Rus Atasözü

****

ÖNEMLİ OLAN ŞARKICI DEĞİL, ŞARKI

Folk dünyasının eşsiz bestecisi Pete Seeger, yaşamı boyunca

“müzik yararlı olmalı”ilkesini savunanlardandı.

Bestelediği halk şarkılarını, toplumsal bilincin, sol düşüncenin, savaş karşıtlığının, ırkçılığa direnişin, insan haklarının, sendikal hakların, grev hakkının, emek savunmasının, doğa tahribatını önlemenin hizmetine verdi.

“Önemli olan şarkıcı değil, şarkıdır” diyordu. Açtığı yoldan niceleri geçti.

Arkadaşım Joan Baez ve tüm 68 kuşağı biraz daha öksüz kaldık.

“Çiçekler nereye gitti?” diye sorduğunda aslında ne zaman akıllanacağız diye soruyordu: Çiçekleri genç kızlar kopardı. Genç kızlar delikanlılara kaçtı. Delikanlılar askere gitti. Askerler savaşta ölüp mezara girdi. Mezarlarında çiçekler açtı... Ne zaman öğreneceğiz savaşa karşı durmayı. Ne zaman akıllanacağız!

“Eğer elimde bir çekicim olsaydı... Gece gündüz vururdum, tehlikeyi ve tehditleri yok etmek, aşkı yüceltmek için... Eğer elimde bir çan olsaydı, gece gündüz çalardım tehlikeyi ve tehditleri yok etmek, aşkı yüceltmek için... Eğer dilimde bir şarkım olsaydı, gece gündüz söylerdim tehlikeyi ve tehditleri yok etmek, aşkı yüceltmek için...” diyordu.

Elinde çekici vardı: Adalet çekici... Çaldığı çan, özgürlük çanıydı... Söylediği şarkı da aşkın ve direnişin şarkısıydı... Bütün topraklarda..

Zeynep Oral – 30 Ocak 2014 – Cumhuriyet

*
What Did You Learn In School?
“Bugün okulda ne öğrendin, benim sevgili oğlum?

Washington’un hiç yalan söylemediğini öğrendim.
Askerlerin nadiren öldüğünü öğrendim.
Herkesin özgür olduğunu öğrendim.
Polislerin benim arkadaşım olduğunu öğrendim.
Adaletin asla bitmeyeceğini öğrendim.
Devletin güçlü olması gerektiğini,
Devletin her zaman haklı olduğunu, asla haksız olmadığını,
Liderlerimizin en iyi insanlar olduğunu,
Bizim onları tekrar ve tekrar seçtiğimizi öğrendim.”

* 
Pege Seeger’den:

http://www.youtube.com/watch?v=VucczIg98Gw
http://www.youtube.com/watch?v=5iAIM02kv0g

http://www.youtube.com/watch?v=Ezyd40kJFq0

http://www.youtube.com/watch?v=TXqTf8DU6a0
http://www.youtube.com/watch?v=QhnPVP23rzo 

****

ZAMANLA PİŞER
Bir operatör düşünün. Hastanızın böbreğindeki taşı alacak. Taşla birlikte böbreği, böbreğin yanı sıra da karaciğeri, safrakesesini, mideyi alıyor. Hastanız sizlere ömür. Biri, kalkıp, "Canım, bu daha ilk ameliyatı. Yavaş yavaş alışacak," derse ne yaparsınız? Doktora da, bunu söyleyene de bir 'ameliyat teşebbüsü'nde de siz bulunmaz mısınız?

Lüks bir lokantaya gitmişsiniz. Balık söylüyorsunuz. Önünüze bir balık geliyor, kaçak kömür yeseniz daha iyi! Şef garson, "Bizim aşçı bugün başladı işe. Zamanla öğrenecek," diyor. Ne yaparsınız? Tabağı şef garsonun kafasına geçirmez misiniz?

Peki, onlara gösteremeyeceğimiz hoşgörüyü başkalarına neden gösteriyoruz? Sözgelimi, birdenbire mantar gibi biten yeni televizyon kanallarının ekranları çiçeği burnunda sunuculardan geçilmiyor. Bunların çoğu iki lafı bir araya getiremiyorlar.

"Mazeret" hazır:

 "Canım, zamanla pişer."
Pişsin de öyle çıkarın karşımıza.

Berberliği bizim başımızda mı öğreteceksiniz? 

08.02.2003  Ülkü Tamer

****

İLK BUZ

Telefon kulübesinde titriyor bir kız
Büyük mantosunun içine gizlemiş
Gözyaşlarının dudak boyasına
Karıştığı yüzünü.

İncecik avuçlarına hohluyor
Parmakları buz tutmuş.
Bir başına dönecek evine
Buzlu sokaklarda.

İlk buz. Buzun ilk tutuşudur
Telefon cümlelerinin ilk buzu.

Donmuş yaşlar parlıyor yanaklarında
Gönül kırıklığının ilk buzları.
*
Andrey Voznesenski - Türkçesi: Ülkü Tamer

***

 EL DEĞERLENDİRME

Briç oyununda kartlar dağıtıldıktan sonra konuşmalar başlar. İlk konuşmayı kartları dağıtan oyuncu yapar. Oyunculardan birinin ‘Pas’ dışında bir şey söylemesi halinde oyun açılmış olur. Oyunu açan kişiye ‘’Açıcı’’, ortağına ‘’Cevapçı’’ adı verilir. Açıcıdan sonra konuşan rakip ‘pas’ dışında bir şey söylediği takdirde üste konuşmuş (Overcall) olur ve ‘’Araya giren’’ veya (Müdahaleci) ismini alır, ortağına da ‘’Yükselten’’ denir. Bu oyuncuların hepsi konuşmadan önce ellerindeki kartlara bakarak bir değerlendirme yapar.  Değerlendirme, eldeki kartların gücü ölçülerek yapılır.

*               

Oyuna yeni başlayanlara, değerlendirme yöntemi olarak ‘’ Puan sayma’’ sistemi öğretilir. 1915 yılında matematikçi Milton WORK tarafından ortaya atılıp, büyük usta Charles GOREN tarafından geliştirilen (4-3-2-1) kavramı esas alınarak uygulanan çeşitli puan sayma sistemleri mevcuttur.

                                 

(A)=4 puan  (R)=3 puan  (D)=2 puan  (V)=1 puan

                

Bunlara onör puanları (OP) denilir ve eğer NT oyunu düşünülüyorsa, sadece (OP) puanları dikkate alınır.

Kozlu oyun oynanacaksa, renklerin uzunluk ve kısalık durumları dikkate alınarak kartlara ek puanlar verilir. Bazı sistemlere göre ek puan vermek için kart adedinin en az 6 olması gerekir, altıncıdan sonraki her kart için ayrı puanlar verilir. Standart sistemde, renk uzunluğu 5 adet olursa, o renk 1 puan daha değerlenir. Beşinciden sonraki her bir kart +1 puan olarak hesap edilir. Örneğin (ADVxx) şeklinde olan bir renkte 7 (OP) vardır. 5 kartlı olduğu için +1 puan eklenerek, değeri 8 puana çıkartılır. Eklenen puana uzunluk puanı   (UP) denilir. Eğer bu renk 6 kartlı olsaydı +1 puan daha eklenecek, değeri 9 puana çıkacaktı. Onör puanları ile uzunluk puanlarının toplamına Onör Dağılım Puanı(ODP) adı verilir (ODP=OP+UP) Oyun bir renk ile açılacaksa (ODP) puanları dikkate alınarak deklere verilir. Bazı sistemlerde kısalık puanları da (KP) dikkate alınır. Ancak standart sistemde ilk değerlendirme aşamasında kısalık puanları dikkate alınmaz.

Örnek:        Pik: Ax.          Kör: Dxxxx.          Karo: RVxxx .        Trefl: x

Bu dağılımda toplam 10 OP vardır. (Pik A: 4+Kör D: 2+Karo R: 3+Karo V: 1)=10 OP

Uzunluk puanları ise 5 kartlı kör için (+1), 5 kartlı karo için (+1); Toplam: 2 UP

Dağılım puanı ODP=(10 OP+2 UP)=12 Renk konuşmaları ODP, NT konuşmaları ise OP ile yapılır.

Konuşmalar sürerken fit bulunursa (Ortaklar herhangi bir rengi koz yapmak üzere anlaşma sağlarlarsa), Bu sefer kısalık puanları da (KP) eklenerek el yeniden değerlendirilir. Kısalık puanlarının eklenmesi ile bulunan değere Destek Puanı (DK) adı verilir. DK=ODP+KP

Kısalık puanları (KP):   Şikan: 3 puan,  Singleton: 2 puan, Doubleton: 1 puandır. Yukarıdaki örnekte ortaklar kör rengini koz yapmak üzere anlaşırlarsa (Kör fiti bulunursa), KP puanları da eklenerek el yeniden değerlendirilir. Pik doubletonu için (+1), Trefl singletonu için (+2). Toplam 3 KP. Bu durumda elin değeri 15 DK olur. Fit bulunduktan sonra konuşmalar DK puanı üzerinden yapılır.

DİKKAT! Fit bulunmadan kısalık puanları hesaplanmaz.

FİT KAVRAMI: Ortağınızla birlikte, herhangi bir renkten iki elde toplam 8 kart bulunmasına fit adı verilir. Fitler karşılıklı olarak (4-4), (5-3), (6-2), (7-1), (8-0) şekillerinde olabilir.

Deklere verilirken, amaç renk ve seviye yönünden en uygun kontratı bulmaktır. Öncelikle bir majör fiti bulmağa çalışırız.          

Ortağımız 1 majör renkle oyunu açmışsa, o renkten elinde en az 5 kart vardır. Bizimde elimizde o renkten 3 kart varsa fit bulunmuştur.        

Bazen ortaklar 8 kartlı fit bulamaz ve mecburen 7 kartlı bir renk üzerinde anlaşmak zorunda kalabilirler. 7 kartlı fite mini fit denilir. Pek istenmeyen bir durumdur.

          

İyi fit 9+ kartlı olandır. Ele değer katan şey, puandan daha çok fittir. Fit rakamı büyüdükçe elin değeri daha da artar. 
Aşağıdaki örneğe bir göz atalım:

Açan                                               Cevapçı                                                     

Pik: ADT8642                                 Pik: RV9753

Kör: xxx                                          Kör: -

Karo: -                                             Karo: xxxxxxx

Trefl: xxx                                        Trefl: -

Pikler koz olduğunda Grand şlem garanti. Ellerindeki kartları sadece puan sayma sistemi ile değerlendiren oyuncular, buradaki oyunu bulmak için çok zorlanırlar. Usta briççiler elerini değerlendirirken sadece puanlara bakmazlar. Ustalar puan sayma sisteminin esiri değildirler. Çünkü aynı puana sahip bütün eller eşit sayılmazlar.

PUAN SAYMAYI ETKİLEYEN KRİTERLER

Kalite          

Standart Briçte büyük şlem oynamak için 37 puan, küçük şlem oynamak için 33 puan, kozlu oyunu 5 seviyesinde oynamak için 28/30 puan, 3NT ve 4 seviyesinde koz oyunu için 25/26 toplam puan olması gerektiği öğretilir. Fakat ustalara göre bu bilgi yeterli değildir. Şimdi aşağıdaki örneğe bir göz atalım,

A  ……………………   B   ………….……… C                                                                 

Pik    Axx …………..    Pik   ADx…………  Pik    xxx

Kör    Rxx …………     Kör   RVx ………..  Kör   xxx
Karo  Dxx ………....    Karo xxx ………… Karo xxx
Trefl  Vxxx…………    Trefl xxxx ………..Trefl ARDV

Her üç elde de toplam 10 OP var ve hepsinde de dağılım (3-3-3-4) şeklindedir. Sadece Puan sayma sistemine göre değerlendirme yaparsak, her üç elde aynı değerdedir. Fakat tecrübeli bir oyuncu bir bakışta bu ellerin değerlerinin farklı olduğunu görür.

A Örneğindeki elde As bir el kazanır. Rua nın el kazanma ihtimali % 50, Dam ve Valenin kaderi belli değildir. Bu el için bir buçuk el kazanabilir diyebiliriz.

B deki elde Dam, Asın yanında olduğu için % 50 ihtimalle bir el kazanabilir. Rua ve Vale  yan yana olduğu için belki bir, beklide iki el kazanabilirler, ortalamasını bir buçuk olarak kabul edersek bu el için toplam üç el alabilir diyebiliriz.

C deki elde As, Rua, Dam ve Vale yan yana oldukları için tam 4 el kazanırlar.

Örnekteki  gibi el değerlendirme açısından sadece puan saymak yeterli olamamaktadır. Aynı onörler, dağılıma göre farklı el kazanma gücündedirler. Bu nedenle puan sayarken elimizdeki kartların kalitesini göz önüne alarak değerlendirme yapılması gerekir.

İkincil onörler: Sizin ve ortağınızın rengindeki ikincil onörler (D,V,T) altın değerindedir. Aksine rakiplerin renginden olan korunmasız ikincil onörleriniz ise değersizdir, oyun gücünüzden hariç tutulmalıdır. Bu gibi değersiz onörler yine puan olarak hesaplanırlar ancak kritik kararlar aşamasında bunlara güvenilmez. İdeal destek eli, ortağın konuşmadığı renklerden birincil onörlere (A,R), ortağın konuştuğu renkten ikincil onörlere (D.V.T) sahip olan eldir.

Kapama kartları (Cover Cards): Ortağın elindeki kayıp (Loser) kartlardan birini veya birkaçını kazanabilecek dolayısıyla kayıpları ortadan kaldırabilecek olan kartlar kapama kartı olarak tanımlanır. ( (A) ve (RD) kombinasyonları). Kapama kartları yönünden zengin el iyidir.

Koltuk altı (Onside) prensibi: Sağınızdaki rakibin (Right Hand Opponent) renginde güçlü kartlara sahip olmak değerli bir el göstermesi yönü ile iyidir. Aksine elinizdeki As haricindeki diğer onörler solunuzdaki (Left Hand Opponent) rakibin renginde ise değerleri azalır.

Onörlerin savunma gücü: Elinizdeki Rualar ve ikincil onörler rakiplerin rengindeyse savunma oyununu düşünmelisiniz. Ortağınızdaki (xxx) şeklindeki değersiz kartlar karşısındaki ikincil onörleriniz, oyunu siz oynadığınızda büyük bir olasılıkla işe yaramayacaklardır. Ama savunmada iseniz bu onörler rakiplerin korkutucu rüyası olacaktır.

Ölü kartlar: Elinizdeki (xx) şeklindeki değersiz ikililer yarışmalı ihalelerde felaketin habercisi olabilirler. Çok dikkatli olmak gerekir. Özellikle savunmada iken, eğer ortağınız bu rengi deklere etmemişse, bu şekildeki ikili kartlardan atak yapmayın. 

Onörler: Eldeki onörler, sahip oldukları puan güçleri yanında Negatif ve pozitif değerlere sahip olmaları yönü ile incelenmelidir.

Onörlerin negatif değerleri;

Aşağıdaki durumlarda onörlerin etkinlikleri azalır.

a- Ortağın rengi dışında (DV), (Dx), (Vx) gibi ikil olmaları

b- As hariç tekli olmaları (R), (D), (V)

c- Ortağa destek vermeği düşünürken, eldeki onörlerin rakiplerin renginde olması

d- Araya girmeği düşünürken, onörlerin koz rengimizde değil yan renklerde olması

e- Onörlerimizin soldaki rakibin (LHO) renginde olması.

 Onörlerin pozitif değerleri;

Aşağıdaki durumlarda onörlerin değerleri artar.

a- Onörlerin uzun renklerde toplanmış olması
b- Onörleri uzun renklerde bol (2-3 adet) olması
c- Uzun renklerde bitişik onörler olması
d- Araya girmeğe karar verirken, onörlerin araya giriş renginde olması

e- Onörlerin yanında ortanca kartlar (8-9) bulunması

f- Onörlerin sağdaki rakibin renginde olması    

Gövde kartları ve kart örgüsü: (T) ve (9) lular gövde kartları (Body Cards) olarak tanımlanır. Bunların yanında (8) lide varsa daha iyi olur.

Renkteki kartların peş peşe geliyor olmaları kart örgüsünün iyi olduğuna işaret eder. El değerlendirmesi açısından (DVT98x) şeklindeki bir renge sahip olmak, (RVxxxx) şeklindeki bir renge sahip olmaktan daha iyidir.

Elin şekli: Şekilden kasıt, elin dengeli (Balanced) ya da dengesiz Unbalanced) olduğunu ve elde uzunlukları açısından kaç renk olduğudur.

Dengeli el, hiçbir renkte kısalığı (Tekli ya da çakası) olmayan eldir.(4-3-3-3), (4-4-3-3), (5-3-3-2) şeklindeki ellere primer dengeli eller denir.

(5-4-2-2), (6-3-2-2), (7-2-2-2) şeklindeki ellere de sekonder dengeli eller adı verilir.
Dengeli eller ile, puan gücünün de uygun olması halinde NT oyunu oynamak daha uygundur. Dengesiz eller ile daha ziyade kozlu oyun düşünülmelidir.

Renk uzunlukları yönünden ise; Tek renkli, İki renkli ve Üç renkli el şeklinde sınıflandırma yapılır.

Tek renkli eller 5+ uzunlukta tek rengi olan ellerdir. Uzunluk arttıkça gücüde artar.

İki renkli eller, 5+/5+ uzunlukta iki farklı rengi olan ellerdir.

Üç renkli eller, (4-4-4-1), (5-4-4-0) şeklindeki dağılımlara sahip ellerdir. Bu gibi eller ile (4-4) koz fiti bulma ihtimali daha yüksek olduğu için değerli kabul edilirler.  

Sağlam eller(Quick Tricks): Büyük onörlerden oluşan kart kombinasyonlarına (kesin eller) sağlam eller denilir. Partnerin durdurucu (Preemtive) bir deklere yapması durumunda elimizdeki kartlar puandan daha çok, kesin eller yönünden değerlendirilmelidir.

Aynı renkte (A) ve (R) -----------------------2 kesin el;

Aynı renkte (A) ve (D)------------------------1,5 kesin el;
Aynı renkte (R) ve (D)------------------------1 kesin el;
Bir (A)----------------------------------------------1 kesin el;
Aynı renkte (R) ve (x)-------------------------0,5 kesin el. 

Zon durumu: Zon durumunun lehte veya aleyhte olması elimizdeki puanları etkilemez. Ancak lehte zon durumunda atak, aleyhte zon durumunda ise temkinli olmak gerekir.                                  

“mehmet özyeşilbaş” a teşekkürler.
görsel: deviantart