Martti Koskinen - ILTATUULEN VIESTI
***
PARA İNSANI BOZAR MI?
Üniversitelerin popüler konuları inceleyerek sosyal
yaşantımıza ışık tuttuklarını bilirsiniz. Hayatınızda en az bir kere duyduğunuz
ya da sorduğunuz bir konu üzerine Univercity of California Berkeley
Üniversitesi’nde de bir grup uzun süren bir araştırma yaptı. Üniversite zengin
olmanın insan üzerindeki etkilerini araştırdı ve “Para karakteri bozar mı?” sorusu deneklerle test
edildi.
Peki, burada ‘bozmaktan’ kasıt nedir?
Amerika’daki çalışmada, insanların çok para karşısında
davranışlarının değişip değişmediği araştırıldı. Paranın kurallara uyma, nazik
olma ya da saygılı davranma gibi davranışları etkileyip etkilemediği incelendi.
Sonuçlara bakalım…
Çalışmada önce deneklere Monopoly oynatıldı. Emlakçılık
konulu ve zarla oynanan bu oyunda, tıpkı gerçek hayattaki gibi çeşitli yerler
satın alarak; kiralama, inşa etme gibi ticari faaliyetlerde bulunup ekonomik
olarak güçlü olmaya çalışırsınız.
Oyuncuların bir bölümü yazı tura atarak, yani
tesadüfi biçimde seçilerek, diğer oyunculara göre bazı avantajlara sahip oldu.
Oyuna yaklaşık iki kat daha fazla parayla başladılar. Zengin seçilen oyuncular
iki zar atarken, diğerleri ise tek zarla kaldı. Ve doğal olarak oyunu zengin
başlayanlar kazandı.
Gelelim oyun süresince gözlemlenen davranışlara…
Zengin oyuncular piyonlarını oyun tahtasına adeta vurarak
ilerletti. Masadaki tabaktan daha çok kraker yediler. Abartılı başarı tepkileri
gösterdiler. Fakir oyuncuya kaba ve duyarsız davranmayı ve sürekli ne kadar iyi
oynadıklarını ifade etmeye başladılar.
İşin daha da ilginci ise, oyunun başında tamamen rastgele
olarak zengin seçilenler, bunu bilmelerine ve oyunun hileli olduğunun açık
olmasına rağmen, oyun bittikten 15 dakika sonra; nasıl başarılı olduklarını,
mülkleri nasıl aldıklarını, kazanma şekillerini uzun uzun anlattılar. Yani
onları başarılı hale getiren çift zar atma durumunu tamamen göz ardı ettiler.
Başka bir deneyde; deneklere 10 dolar verilerek,
isterlerse bu parayı yabancılarla paylaşabilecekleri ve bu yabancıların bir
daha karşılarına asla çıkmayacağı söylendi. Yıllık kazancı 25 bin dolar olan
katılımcılardan paralarını başka bir kişiyle paylaşanların sayısı, yıllık
kazancı 150 bin dolar ve üstü olan katılımcıların sayısına göre yüzde 44
oranında daha fazla oldu.
Benim favorim, arabalar üzerinde yapılan çalışma…
Araştırmacılar sokağa çıktı ve araçlarının değerine göre
insanların davranışlarını inceledi. Amerika’da yaya geçidinde yayaların geçiş
üstünlüğü vardır. Yapılan çalışmada bu kural kullanıldı. Bir yaya geçidinde
karşıdan karşıya geçer gibi yapan bir yayaya kimlerin yol verip vermediği
incelendi. Günlerce yapılan denemelerde ucuz aracı olan sürücülerinin yasayı
çiğnemediği; pahalı araç sürülerinin yarısının ise yasayı çiğnediği görüldü.
Daha birçok çalışma ve deney yapan ekibin bulgularına
göre, varlıklı bireyler
müzakerelerde yalan söylemek, iş yerinde kasadan para çalmak gibi etik olmayan
davranışları onaylamaya ve rüşvet almaya daha yatkın.
Kişinin
varlık seviyesi arttıkça merhamet ve empati duygularının azaldığı ve kişisel
çıkar düşüncesinin arttığı da bir başka sonuç.
Ancak “Tüm zenginler böyledir” demek
doğru değil elbette…
Paul Piff’e ait bu çalışma:
Selami Öktem - Matematiksel
***
ATAKLAR
En
sağlam temellere dayanan ataklar bile bazen yanlış seçim olabilir.
Ataklar
borsaya benzer.
Bir
an için borsada en sağlam hisse senetlerine yatırım yaptığınızı düşünün.
Kazanırsınız
ama her zaman değil.
Ataklar
da böyledir.
Siz
elinizden gelenin en iyisini yapın da, arada bir kaybettikleriniz de olsun.
Mike Lawrence
***
YOLA ÇIKMAK! YİTİRMEK ÜLKELERİ
Yola
çıkmak! Yitirmek ülkeleri!
Bir
başkası olmak süresiz,
Yalnız
görmek için yaşamaktır
Köksüz
bir ruhu olmak!
Kimseye
ait olmamak, kendime bile!
Durmadan
gitmek, sonu olmayan
Bir
yokluğun peşinde
Ve
ona ulaşma isteği içinde!
Böyle
yola çıkmaktır yolculuk.
Ama
ben açık bir yol düşünden öte,
Bir
şeye gerek duymuyorum yolculuğumda.
Gerisi
sadece gök ve toprak.
Fernando Pessoa, Türkçesi: Cevat Çapan
*****
BİR MAJÖR AÇIŞINA CEVAPLAR (2/1 Konuşmaları)
A. 1PİK AÇIŞINA CEVAPÇININ İLK
DEKLARELERİ:
1♠ --- 3H: 4+ tutuş 13-15 OP sıçramalı ters majör. Herhangi bir renk tek ya
da boş
1♠ --- 4C/4D/4H: 4+ tutuş 10-12 OP splinters.
Okunan renk tek/şikan.
1♠ --- 3♠: 4+ tutuş 0~5 OP Blokatif, kısalık şarttır
(dengeli ise PAS). Yanda herhangi
bir 5’li renk varken 4’lü tutuş ve 5422 dağılımla da diyebiliriz.
1♠ ---
2NT: 4+ tutuş 13-15 OP ile zon
forsing. 5’li yan renk yok, dengeli. J2NT
1♠ --- 3C: 4+ tutuş, 6-10 OP ve dengeli/dengesiz dağılım. Bergen.
1♠ --- 3D: 4+ tutuş, 11-12 OP ve dengeli Bergen.
1♠ --- 4♠
: 5+ tutuş, 6-8 OP aralığında 6’lı
bir yan renk varken veya overcall kalitesinde
5’li bir yan renk ile bir kısalık varken diyebiliriz.
1♠
--- 2♠ : 3’lü
fit, 8-10 OP ve 2♠ diyecek basit tutuşun iyisi.
1♠ --- 3NT: 2 boş ♠ ile 16-17 OP. 5’li rengi olmayan
dengeli dağılım gösterir.
1♠ --- 2C: Natürel 2+ kart trefl ile oyun açacak güçte el gösterir. En az
zona kadar forsing, 2/1GF. (3’lü tutuş 13+ OP
veya 4’lü 16+ OP olabilir.)
1♠ --- 2D: Natürel 4+ kart karo ile oyun açacak güçte el gösterir. En az
zona kadar forsing, 2/1GF. (3’lü tutuş 13+ OP
veya 4’lü 16+ OP olabilir.)
1♠ --- 2H: Natürel 5+ kart kör ile oyun açacak güçte el gösterir. En az
zona kadar forsing, 2/1GF. (3’lü tutuş 13+ OP
veya 4’lü 16+ OP olabilir.)
1♠ --- 4NT: Roman Key Card Blackwood. RKCB
1♠ --- 5x: Exclusion (voidwood).
1♠ --- 1NT: SemiForcingNT: Yukarıdaki konuşmaların
yapılamadığı 5~12 OP’lik el gösterir ve 1 tur forsingdir.
1H --- 1NT Forsing Sanzatu Deklaresinden Sonra Açıcı ve Cevapçının
Rebidleri:
1♠--- 1NT:
SemiForcingNT. 5-12 OP’lik el gösterir ve 1 tur forsingdir . Cevapçıda 4’lü koz
tutuşu yoktur ve aşağıdaki ellerden biri vardır;
5-7 OP ve 3’lü koz
tutuşu olan eli olabilir.
11-12 OP ve 3’lü
koz tutuşu olabilir.
6-10 OP ve 2’li
koz tutuşu olabilir.
11-12 OP ve 2’li
koz tutuşu olabilir.
açıcı rakip cevapçı
1♠
PAS 1NT : SemiForcingNT
2C,
2D: 2x (2D, 2H,2♠)
2NT: 15-17 OP ve 5332 dağılım vardır. Majör
5’li olmasaydı 1NT açacak el gösterir.
açıcı rakip cevapçı
1♠ PAS 1NT
: SemiForcingNT
3C,
3D,
3H: 18-19 OP ve 3 seviyesine sıçranarak okunan
renk 5’li. En az 5–5 iki renkli
3♠ : 11-12 OP ve 3’lü♠ tutuşu (açıcı 2x deseydi, 3♠‘e sıçrayacak
el).
4♠ : 5-7 OP ve 3’lü♠ tutuşu var (açıcı 2x deseydi,
2♠ diyecek zayıf el).,
açıcı rakip cevapçı
1♠ PAS 1NT
►SemiForcingNT
2NT : 18~19 OP. 5’li yan rengi olmayan, 5332
dışındaki dağılımlar. Elin dengeli olması gerekmez.
5422, 5431, 5440 dağılımlar ile 6’lı ♠’i olan 6430, 6331, 6322 dağılımlar.
3♠
: 11-12 OP ve 3’lü♠ tutuşu var (açıcı 2x deseydi, 3♠‘e sıçrayacak el).
4♠
: 5~7 OP ve 3’lü♠ tutuşu var (açıcı 2x deseydi, 2♠ diyecek zayıf el).
3C: El tarifi sorusudur.
(Cevapçının 3’lü koz tutuşu olmadığı sürece 3C
demesi zorunludur.) Bundan sonra açıcı elini tarif eder:
3Karo → 5/6’lı
♠ ile yanda 4’lü D.
3H → 5/6’lı
♠ ile yanda 4’lü H.
3NT
→ 5/6’lı ♠ ile yanda 4’lü C.
3♠
→ 6’lı ♠ var, 4’lü yan renk
yok. 6331, 6322 dağılımlar.
***
B. 1KÖR AÇIŞINA CEVAPÇININ İLK DEKLARELERİ:
Kör açışlarında
konuşmalar, (1H ►
1♠ sekansı hariç) pik açışındaki
konuşmalara benzer.
1H
açışına, cevapçının 3’lü 4’lü tutuşu varken aynı zamanda 4+ ♠’i de varsa,
kuvvetli olmayan ellerle öncelikle tutuşunu göstermelidir.
1H
--- 2♠ : 4+ tutuş 13-15 OP ile sıçramalı ters majör.
Herhangi bir renk tek ya da boş
1H
--- 3♠/4C/4D:
4+ tutuş 10-12 OP splinters. Okunan renk tek/şikan.
1H
--- 3H
: 4+ tutuş 0~5 OP Blokatif, kısalık şarttır (dengeli ise PAS). Yanda herhangi bir 5’li renk varken 4’lü
tutuş ve 5422 dağılımla da diyebiliriz.
1H
--- 2NT:
4+ tutuş 13-15 OP ile zon forsing. 5’li yan renk yok, dengeli. Jacoby2NT
1H
--- 3C: 4+
tutuş, 6-10 OP ve dengeli/dengesiz dağılım. Bergen.
1H
--- 3D: 4+
tutuş, 11-12 OP ve dengeli Bergen.
1H
--- 4H: 5+
tutuş, 6-8 OP aralığında 6’lı bir yan renk varken veya overcall kalitesinde
5’li bir yan renk ile bir kısalık varken diyebiliriz.
1H --- 2H: 3’lü fit, 8~10 OP ve 2H diyecek basit tutuşun iyisi.
1H
--- 3NT: 2 boş H ile
16-17 OP. 5’li rengi olmayan dengeli dağılım gösterir. (11-12 ve 13-15 OP ile 1NT’den
geçiyoruz)
1H
--- 2C: Natürel
2+ kart trefl ile oyun açacak güçte el gösterir. En az zona kadar forsing, 2/1GF. (3’lü tutuş 13+ OP veya 4’lü 16+ OP olabilir.)
1H
--- 2D: Natürel
4+ kart karo ile oyun açacak güçte el gösterir. En az zona kadar forsing, 2/1GF. (3’lü tutuş 13+ OP veya 4’lü 16+ OP
olabilir.)
1H
--- 4NT: Roman Key Card Blackwood. RKCB
1H
--- 5x: Exclusion (voidwood).
1H
--- 1♠:
4+♠ ve 6+ HCP (genellikle ©
tutuşu yoktur) natürel deklare.
1H-- 1NT: SemiForcingNT: Yukarıdaki
konuşmaların yapılamadığı 5-12 OP’lik el gösterir ve 1tur forsingdir.
1H --- 1NT Forsing Sanzatu Deklaresinden Sonra Açıcı ve
Cevapçının Rebidleri:
1H
--- 1NT: SemiForcingNT. 5~12 OP’lik el gösterir ve 1tur forsingdir.
Cevapçının 1tur
forsing olan 1NT deklaresinden sonra açıcı pas geçemez, konuşmak
zorundadır. Bundan sonra açıcının ikinci
konuşmaları 1♠ açışından sonraki cevaplarla benzerdir:
2♠ --- 17+ HCP reverse eli. 4’lü♠.
1H --- 1♠ SEKANSI:
Kör açışlarında konuşmalar, (1H ► 1♠ sekansı hariç) pik açışındaki konuşmalara
benzer.
1H
açışına, cevapçının 3’lü 4’lü tutuşu varken aynı zamanda 4+ ♠’i de varsa,
kuvvetli olmayan ellerle öncelikle tutuşunu göstermelidir. Cevapçı şilem için
4–4 fit bulma ihtimalini düşünerek, iyi 4’lü piki ve kuvvetli bir eli varken,
kör tutuşunu hemen göstermeyip 1♠ diyebilir. Ayrıca 3’lü tutuş ve 5~7 puanla da
önce 1♠ deklare edilir ve açıcının rebidinden sonra basit destek verilir. 1♠ cevabı veren oyuncuda genellikle tutuş
beklenmediğinden, konuşmaların geri kalanını cevapçı kendisi yönlendirmelidir.
1H --- 1♠ : 4+♠ ve 6+ HCP (genellikle H tutuşu yoktur) natürel deklare.
Cevapçının 1♠
natürel deklaresinden sonra Açıcının ikinci konuşmaları 1♠ ► 1NT’den sonraki
konuşmalarla benzerdir:
3C,
3D : 18-19 OP ve 3 seviyesine sıçranarak (jump)
okunan renk 5’li. En az 5–5 iki renkli
el. (4’lü ♠ fiti yok)
2NT : 18-19
OP. Dengeli olması gerekmez. Splinter yapacak ♠ tutuşu olan el olabilir.
2♠ : 4’lü ♠ fiti ve 5+H:
12~14 OP ve dengeli.
3♠ : 4’lü ♠ fiti ve 5+H:
12~14 OP ve bir kısalık veya 15~17 OP, dengeli.
4C,
4D : 4’lü ♠ fiti ve 5+H:
15~17 OP ve okunan renk kısa, splinters.
2H :
12-14 OP. Kaliteli (renk üzerinde 7+ OP) 4’lü ikinci bir yan rengi yoksa
6’lı H'ünü
tekrar eder. Değilse kaliteli yan rengini gösterir. Kör kötüyse 15 puana kadar 2H
3H
: 14 -16 OP. Kaliteli 6’lı H . Kör markaları kötüyse 15 puana kadar 2H
2C,
2D: 12-17 OP ve okunan minör en az 3’lüdür (4’lü olma
zorunluluğu minörlerde
yok). Minörler 3–3 ise §
okunur (4’lü ♠ fiti yok).
1NT : 12-14 OP, 5’li H ve
dengeli el (4’lü ♠ fiti yok).
“ergun cuhadar”
1 yorum:
Harika bir araştırma paylaşımı Ali Hocam, elinize sağlık.
Yorum Gönder