16 Mart 2013 Cumartesi

Sputnik Konturu

                                                                                                            flickr
Rachmaninoff's "Rhapsody on a Theme of Paganini"
*****
Sen kim oluyorsun da hayatımı yargılıyorsun.
Mükemmel değilim, olmak zorunda da değilim.
Parmağın ile beni işaret etmeden önce ellerinin temiz olduğundan emin ol.
Bob Marley
*****
KALBİNİN DERİNLİKLERİNDEKİ GÜL
Güzel olmayan ve kırılan bütün şeyler,
yıpranmış ve eskimiş her şey,
Yolun kenarında ağlayan çocuk,
odun arabasının gacırtısı,

Soğuk ve karlı toprağa çamur sıçratarak
saban çeken adamın ağır adımları,
Bozuyor imajını bir gül gibi 
kalbimin derinliklerinde çiçek açmış.

Biçimsiz şeylerin yanlışı
anlatılmayacak kadar büyük bir yanlış;
Hasretim onları yeni baştan yapmaya
ve küçük yeşil tepecikler üstüne ayrı ayrı koymaya,

Toprakla, gökle ve suyla,
altın bir tabut gibi, yeniden yapılmış
Rüyalarımdaki imajın için çiçek açmış
kalbimin derinliklerinde bir gül.
William Butler Yeats, Çeviren: Vehbi Taşar
****
SPUTNIK KONTURU
Oyunun renkle açılması halinde, açıcının ortağında 5 OP veya 6 ODP varsa cevap vermesi zorunludur.  Bazen rakip müdahalesi nedeniyle, cevapçının natürel bir konuşma yapması olanaksız hale gelebilir.
Örneğin,  oyun 1 Karo ile açıldığında, cevapçıda 6 ODP ve 4 kart Kor varsa, rakip müdahalesi de yoksa cevapçı  1 Kör diyebilir. Fakat rakip müdahale etmişse, diyelim ki 1 Pik ile araya girmişse cevapçıda Pik durdurucusu varsa 1 NT diyebilir, Pik durdurucusu yoksa standart briç metotlarına göre cevapçının natürel olarak yapabileceği hiçbir konuşma kalmaz. Cevapçının 2 seviyesinde konuşabilmesi (2 KÖR diyebilmesi) için, Körlerin 5 kartlı olması ve elinin değerinin 11+ OP (12+ ODP) olması gerekir.

1958 yılı başlarına kadar bu gibi durumlarda pas geçiliyordu. Amerikalı Al ROTH çözüm olarak kontur (DBL) atılmasını önerdi ve aynı günlerde (4 Ekim 1957 tarihinde) SSCB tarafından uzaya fırlatılarak yörüngeye yerleştirilen insanoğlunun ilk yapay uydusundan esinlenerek buna SPUTNIK KONTURU adını verdi.

Sputnik konturu ortaya çıkıncaya kadar, rakip müdahalelerine atılan konturlar ceza amaçlı idi. Al ROTH bunu ceza olmaktan çıkarmış, bir çeşit apele dönüştürmüştür. Günümüz bricinde ortaklar arası başka bir anlaşma yoksa 2 pik seviyesine kadar atılan konturlar Negatiftir (menfi), ceza amaçlı değildir. Ortaklıklar aralarında anlaşarak bu seviyeyi yükseltebilirler. Ancak hangi seviyeye kadar olan konturların negatif olduğunu konvansiyon kartlarında göstermek zorundadırlar.

Başlangıçta oyunun bir minör renk ile açılması ve rakibin 1 Pik ile müdahalesi halinde cevapçının konturu sadece 4+ kart Kör ve (7-8) OP göstermek amacı ile kullanılıyordu. 1975 ten itibaren JAIS-LEBEL in Beşli Majörü sayesinde dünyaya yayılan Sputnik Konturu günümüzde genelleşmiş ve 5+ OP ile natürel bir konuşma yapamayan bütün elleri tanımlamak için kullanılır hale gelmiştir.

Sputnik Konturu için üst puan sınırı yoktur. Ancak yüksek puanlarla natürel konuşma imkanı varsa Artifisyel (Yapay) konuşma yapılmamalıdır. Elinizi daha iyi ifade edebileceğinizi düşünüyorsanız istediğiniz puanla negatif kontur (NegX) atabilirsiniz. Sputnik Konturu atan cevapçı genelde ‘’ Ortak, senin oyun açışına cevap verebilecek bir elim var ancak rakip müdahalesi nedeniyle konuşamıyorum. Elimde konuşulmamış renklerden bazı değerler var’’ demektedir.

Sputnik Konturu cevapçı tarafından kullanılabildiği gibi, müdahalecinin ortağı (Yükselten) tarafından da kullanılabilir. Bu kontur ülkemizde genellikle diğer negatif konturlar ile karıştırılmaktadır. Örneğin Çıkış Konturu (Take Out Double), Yeniden Açış Konturu (Re-Opening Double) gibi konturlarda negatiftir. Ancak bunların puan bölgeleri ve anlamları birbirinden farklıdır.

Çıkış Konturu daha önce konuşmamış ortak karşısında müdahaleci tarafından kullanılırken, Sputnik Konturu daha önce konuşmuş ortak karşısında cevapçı veya Yükselten tarafından kullanılır. Yeniden Açış Konturu da açıcı tarafından kullanılır.
Sputnik Konturunun genelleşmesinden sonra bir çok farklı versiyon ortaya çıkmıştır. Bunlar içerisinde en meşhurları Marty BERGEN tarafından POINTS SCHMOINTS adlı kitapta ve Boby GOLDMAN tarafından ACES SCIENTIFIC te yayınlanan versiyonlardır. En çok tartışılan konu, Sputnik Konturunun natürel konuşma yapma imkanı olan eller için kullanılıp kullanılmaması hakkında yoğunlaşmaktadır. Örneğin, oyun 1 Karo ile açıldığında rakibin 1 Kör ile müdahalesi halinde cevapçının Piklerinin 4 Kart veya 5 Kart olma durumlarını birbirinden ayırt edebilmek için 5 Kartlı olma durumunda Natürel konuşma yapılmasını, 4 Kartlı olma durumunda olması halinde ise DBL atılmasını savunanlar var. Bu tezi savunanlar cevapçının piklerinin 3 Kart veya daha az olması halinde ellerini tanımlama sıkıntısı çekerler. Bir başka örnekte ise majörlerin (4-4) olması halinde 1 Trefl-1 Karo sekansından sonra cevapçının DBL atmasının elini daha iyi ifade edeceği söylenmektedir. Ancak bunlarda aynı sekanstan sonra majörlerinin (3-3) olması durumunda ellerini ifade etmekte sıkıntı çekerler. Bu nedenlerden ötürü ortağı yanıltmamak için genel prensiplerin dışına çıkılmamalı ve natürel konuşma imkanı varsa negatif Kontur atılmamalıdır.
*
SPUTNIK KONTURUNUN KULLANILIŞI
A- Natürel konuşma olanağı varsa SPUTNIK kullanılmaz.
B- Baraj (Preemptive) açış yapan ortak karşısında SPUTNIK kullanılmaz. Cevapçının rakip müdahalesine konturu negatif değildir,  ceza amacı taşır.
C- Zayıf Multy açış yapan ortak karşısında SPUTNIK kullanılmaz. Cevapçının rakip müdahalesine konturu negatif değil ceza amaçlıdır.                  
D- Rakip NT ile araya girerse, cevapçının konturu negatif değil, ceza teklifidir.
E- Ortağın rengine fit ve bu fiti bildirmek imkanı varsa fit bildirilir, Sputnik kullanılmaz.
F-SPUTNIK Konturu negatiftir, ceza amaçlı değildir. Bu nedenle konturcunun ortağı özellikle 1 seviyesinde iken pas geçemez. Ancak konturdan sonra diğer rakip konuşursa pas geçebilir. Bunun dışında pas geçebilmesi için rakiplerin batacağından kesinlikle emin olması ve bu batışın getireceği skorun daha avantajlı bir skor olması gerekir. Daha yüksek seviyelerde ise, konturcunun daha fazla puanı olduğunu düşünen ortağın pas geçme ihtimali biraz daha fazladır.
G- Sputnik Konturu atmak için 1 seviyesinde 5+ OP yeterlidir. Ancak düşük puanlar ile DBL atarken ortağınızın kozuna mini fitinizin (7 Kartlı fit) olması gerekir. Elinizdeki puan 8 OP (iyi 7 olabilir) veya daha fazla ise mini fit olmasına da gerek yoktur.
H- Sputnik için üst puan sınırlaması yoktur. Başka bir deklerenin elinizi yanlış göstereceği durumlarda her çeşit puanla DBL atabilirsiniz.
I- Ortaklar arası başka bir anlaşma yoksa Sputnik Konturu 2 pik seviyesine kadar negatiftir. Ortaklar daha yüksek seviyeler için anlaşma yapabilirler. En çok kullanılan seviyeler 3 pik ve 4 karo seviyeleridir. Ancak bu seviyelere de bağlı kalmak zorunda değilsiniz.
J- 2 seviyesi negatif Kontur için en az 8 OP olması tercih edilir. İyi 7 olabilir. Daha yukarı seviyeler için NegX konusunda anlaşmanız varsa, ortaklığınız bu seviyelerde oyun oynamak zorunda kalabileceğinden, ortaklığın toplam puanlarının bu seviyeler için yeterli olup olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Negatif Konturcuda 3 seviyesi için en az 10,   4 seviyesi için ise 12 puan bulunması tavsiye edilmektedir.
*
1 SEVİYESİ SPUTNIK KONTURU
KURAL:
Oyun açış rengi ile müdahalecinin rengi ardışık (Bitişik) ise cevapçının konturu natürel konuşma yapamayan elleri gösterir.
Örnek 1:
Cevapçının eli (Pik: Rxx- Kör: Dxx- Karo: xxx- Trefl: Axxx)
Açıcı.           Müdahaleci.      Cevapçı
 1 Trefl           1 karo              DBL (Natürel konuşma yapamayan el)
Cevapçıda 9 OP var ve ortağının oyun açışına karşı cevap vermek zorunda Pas geçemez, ancak rakip müdahalesi nedeniyle konuşacak hiç bir dekleresi yok. Majörler 4 Kartlı olmadığı için 1 kör veya 1 pik diyemiyor. Karo durdurucusu yok 1 NT diyemez. Trefl 5 Kartlı olmadığı için destek veremez. Tek çözüm Negatif Konturdur, elini başka türlü izah edemez.

Örnek 2:
Cevapçının eli (Pik: Rxx- Kör: xxx- Karo: Txx- Trefl: ATxx)
Açıcı.            Müdahaleci.       Cevapçı
1 Karo           1 Kör                   DBL (Natürel konuşma yapamayan el)
Cevapçıda 7 OP var ve Pas geçmeğe hakkı yok. Ancak 4 Kartlı pik yok, 1 PİK diyemez. Kör durdurucusu yok, 1 NT diyemez. Karolar 3 kart, destek veremez. Trefl 5 kart değil, kaldıki 5 kart olsa bile 2 seviyesinde konuşacak puan yok. Tek çözüm Negatif Konturdur.

Örnek 3:
Cevapçının eli ( Pik: xxx- Kör: xx- Karo: Axxx- Trefl: RVxx)
Açıcı.             Müdahaleci.        Cevapçı
1 Kör             1 Pik                      DBL (Natürel konuşma yapamayan el)
Cevapçıda 8 OP var. Körler 2 kart yani açıcıya destek yok. Rakip renk Pik ten durdurucu yok, NT söz konusu değil. Minörler 4 Kartlı, 5 kartlı olsa bile 2 seviyesi konuşma için yeterli puan yok. Natürel bir konuşma yapamadığı için tek çözüm Negatif Konturdur.
*
KURAL:
Oyun açış rengi ile müdahale rengi bitişik değil ise cevapçının konturu müdahale renginin bir altındaki rengi gösterir.
Örnek 1:
Cevapçının eli (Pik: Rxx- Kör: xx- Karo: AVxxx- Trefl: Vxx)
Açıcı.               Müdahaleci.            Cevapçı
1 Trefl              1 Kör                        DBL ( Karolara apel)
Cevapçıda 9 OP var, Pas geçemez. Trefl desteği veremez fit yok. NT cevabı veremez, rakip renk kör durdurucusu yok. 1 Pik diyemez, Pikler 4 kart değil. Karo 5 kart olmasına rağmen yeterli puan olmadığı için 2 Karo da diyemez. Tek çözüm DBL atmaktır. Bu kontur müdahale rengi olan Körlerin bir altındaki renk olan karoları gösterir. Eğer Pik 4+ kart olsaydı cevapçı DBL atmaz ve natürel olarak 1 Pik diyebilirdi.

Örnek 2:
Cevapçının eli a: (Pik: xx- Kör: RVxx- Karo: ATxx- Trefl: Vxx)
                         b: (Pik: xx- Kör: RVxxx- Karo: ATx- Trefl: Vxx)
                         c: (Pik: xx- Kör: RVxx- Karo: ATx- Trefl:Vxxx)
 Açıcı.               Müdahaleci.          Cevapçı
1 Trefl               1 Pik                      DBL (Körlere apel)
Bir minör açışı üzerine 1 Pik müdahalesi oldukça sıkıntı verici olup, cevapçının aynı seviyede cevap vermesini engelleyen tek renk müdahalesidir. Yukarıdaki eller ile (9 OP) Standart Briç metotlarına göre cevapçının söyletebileceği hiçbir şey yok. Pik durdurucusu yok. Trefl desteği yok. 2 seviyesinde konuşacak puan yok. SPUTNIK konturunun ortaya çıkmasına neden olan işte bu müdahaledir, amacı ise Müdahale renginin bir altındaki renk olan körleri göstermektir.

Örnek 3:
Cevapçının eli (Pik: xx- Kör: ADVX- Karo: RDx- Trefl: Vxxx)
Açıcı.               Müdahaleci           Cevapçı
1 Karo             1 Pik                       DBL (Körlere apel)
Bu örnekte cevapçıda 13 OP var. 2 seviyesinde konuşmak için yeterli puan olmasına rağmen 5 Kartlı rengi yok. Oyunun 1 Minör ile açılmasından sonra rakibin 1 PİK ile müdahalesi halinde Müdahale renginin bir altındaki renk olan Körleri göstermek için DBL atmaktan başka çare yok. Eğer körler 5+ Kart olsaydı Natürel olarak 2 KÖR diyebilirdi.
*
2 ve DAHA YUKARI SEVİYELER İÇİN SPUTNIK KONTURU
2 ve daha yukarı seviyelerde atılan Sputnik konturu, konuşulmamış renklere özellikle majörlere apeldir.
A- Majörlerden biri konuşulmuşsa, cevapçının konturu diğer majörde 4 kart garanti eder.  
Örnek:
Cevapçının eli ( Pik: Dx- Kör: RVxx- Karo: DTxx- Trefl: xxx)
Açıcı.                 Müdahaleci.             Cevapçı
1 Pik                  2 Trefl                        DBL (Diğer majör Köre apel)
Konuşulmamış diğer minöründe 4+ kart olması tercih edilir, ancak şart değildir ve hoş olmasa da 3 kart olması kabul edilir.

B- Majörler konuşulmamışsa her iki majöründe 4 kartlı olması istenir, ancak majörlerden biri onörlü olmak şartı ile 3 kartlı olabilir. Cevapçının konturu majörlerden birinden 4 kart garanti eder, diğer majör 4 kartlı değilse mutlaka en az 3 kartlı ve bir büyük onörlüdür.
Örnek:
Cevapçının eli (Pik: RVxx- Kör: RTxx- Karo: Dxx- Trefl: xx)
Açıcı            Müdahaleci              Cevapçı   
1 Karo          2 Trefl                       DBL (Kör ve Piklere apel)
Örnekteki el (Pik: RVx- Kör: RTxx- Karo: Dxx- Trefl: xxx) şeklinde olabilirdi. Majörlerden biri 3 Kartlı ve bir büyük onörlü.

C- Majörlerin her ikisi de konuşulmuşsa, cevapçının konturu her iki minörden 4 kart garanti eder.
Örnek:
Cevapçının eli (Pik: xx- Kör: Vxx- Karo: ATxx- Trefl: RVxx)
Açıcı            Müdahaleci             Cevapçı
1 Pik              2 Kör                       DBL (Minörlere apel)
Minörler (4-4) veya (5-4), eğer minörlerden biri 3 kart olursa mutlaka 2 büyük onörlüdür. Cevapçının amacı; majör fiti oluşmadığından açıcıda rakip renkten durdurucu varsa NT oyununa yönelmek.

D- Rakiplerin Preemtive müdahaleleri halinde cevapçının konturu konuşulmamış majör veya majörlere apeldir.
Örnek:
Cevapçının eli ( Pik: RVxx- Kör: xx- Karo: xx- Trefl: AVxxx)
Açıcı            Müdahaleci                          Cevapçı
1 Karo         2 Kkör (6+ Kart zayıf el)        DBL (Piklere apel)
Cevapçıda 9 OP var. 2 seviyesinde konuşamaz. Cevapçının konturu kalan iki renge, özellikle konuşulmamış diğer majöre (Örnek elde piklere) apeldir.
*
AÇICININ SPUTNIK KARŞISINDA REBİDLERİ
A- Açıcı DBL atan ortağının gösterdiği renklerden birini seçmelidir. Seçilen bu renk majörse, açıcıda bu renkten tercihen 4 kart olmalıdır. Zor durumlarda 3 kart olabilir.
B- Açıcı bir renk seçimi yapamıyorsa ve rakip renkten durdurucusu varsa dengeli bir el ile NT rebid etmelidir. Rakip renkten durdurucu yoksa ortağın vaat ettiği majör 3 kartlı olsa dahi ortağın gösterdiği renk tercih edilmelidir.
C- Açıcı ortağının gösterdiği renklerden majör yerine minör olanı tercih ederse bu renk açıcıda 5 kartlıdır. Çok zor durumlarda 4 kart olabilir, istenmeyen bir durumdur.
D- SPUTNIK karşısında Reverse durumu ortadan kalkar. Ortağın DBL atışından sonra açıcının ortağın vaat ettiği renklerden birini okuması ve bu rengin açış renginden pahalı olması durumu Reverse değildir, sadece ortağın gösterdiği renge fit bildirimidir.
E- 1 seviyesi Konturdan sonra, Açıcının 1 NT rebid etmesi rakip renkten durdurucu ve Minimum el gösterir. (12-14) OP. (Kötü 15 olabilir)
Örnek:
 Açıcının eli (Pik: RVxx- Kör: Ax- Karo:AVxx- Trefl: Vxx)   14 OP.(Minimum)
Açıcı             Müdahaleci        Cevapçı           Yükselten
1 Karo           1 Pik                   DBL                  Pas
1 NT.
Cevapçı kör gösteriyor. Açıcıda fit yok, rakip renkten durdurucu var, Rebid 1 NT.       

F- Açıcı minimum el ile NT rebid edemiyorsa mümkün olan en düşük seviyede konuşmalıdır. Ortakta sadece 5 OP olabileceği akıldan çıkartılmamalıdır.
Örnek:
Açıcının eli (Pik: RTx- Kör: DVxx- Karo: Vxx- Trefl: ADx)  13 OP (Minimum)
Açıcı             Müdahaleci           Cevapçı          Yükselten
1 Trefl           1 Pik                        DBL                 Pas
2 Kör
Cevapçı kör gösteriyor. Açıcıda fit var fakat eli minimum. Rebid 2 KÖR.

G- Açıcı Sputnik karşısında verecek cevap bulamazsa minimum el ile açış rengini tekrar eder. Bu tekrar fazladan bir uzunluk göstermez.
Örnek:
Açıcının eli (Pik: Vxx- Kör: ARDxx- Karo: DX- Trefl: xxx)
Açıcı            Müdahaleci             Cevapçı           Yükselten
1 Kör            1 Pik                         DBL.                  Pas
2 Kör
Cevapçı (4-4) Minör gösteriyor. Açıcıda fit yok, rakip renkten durdurucu yok. Puanı 12 OP (13 ODP) eli minimum. Kendi rengini tekrar etmekten başka rebid bulamıyor. (2 KÖR).

H- Açıcı orta ise (15-17) OP. Ortağının vaat ettiği renklerden birinden yahut NT ile sıçrama yapmalıdır. Zon davetidir.
Örnek 1:
Açıcının eli (Pik: RVx- Kör: RVxxx- Karo: DVT-Trefl: AV)   16 OP. (Medium)
Açıcı             Müdahaleci             Cevapçı           Yükselten
1 Kör              1 Pik                       DBL.                  Pas
2 NT
Cevapçı minörleri gösterdi, fit yok, Pik durdurucu var, el dengeli ve Medium (15-17), Açıcı 2 NT ile sıçrayarak  Zon daveti yapar.
Örnek 2:
Açıcının eli (Pik: x- Kör: RDxx- Karo: ADxx- Trefl: Axx)   15 OP.
Açıcı.               Müdahaleci.             Cevapçı.           Yükselten
1 Karo              1 Pik                         DBL                   Pas
3 Kkör
Cevapçı 4+ kart kör gösteriyor. Açıcıda 15 OP ve kör fiti var,el değerlendi 17 DK oldu. Açıcı sıçrayarak 3 Kör der ve zon daveti yapar. Açıcı Medium (15-17)

I- Açıcı maksimum ise (18-19) OP. rakip renkten durdurucu varsa 3 NT ile, Koz fiti varsa 4 Majör ile ZON ilan eder.
Örnek 1:
Açıcının eli (Pik: xx- Kör: ARVT- Karo: Axx- Trefl: ADxx)    18 OP.
Açıcı.           Müdahaleci.           Cevapçı.           Yükselten
1 Trefl          1 Pik                         DBL                  Pas
4 Kör
Cevapçı Kör gösterdi, açıcıda 18 OP ve fit var, el değerlendi 19 DK. Rebid 4 KÖR.
Örnek 2:
Açıcının eli ( Pik: AVxx- Kör: Dx- Karo: ATxx- Trefl: ARx)  18 OP.
Açıcı                Müdahaleci              Cevapçı              Yükselten
1 Karo              1 Pik                          DBL                     Pas
3 NT
Açıcıda Pik durdurucu var, Kör fiti yok, el dengeli, Rebid 3 NT.

J- Cevapçının konturundan sonra, Açıcının eli Koz fiti sayesinde daha çok değerlenmiş olabilir (19+) DK. Bu durumda Açıcı gücünü göstermek için rekip rengi Cue-Bid eder.
Örnek:
Açıcının eli (Pik: ARxx- Kör: RVxx- Karo: ADVx- Trefl: x)    18 OP.
Açıcı.                 Müdahaleci.             Cevapçı.           Yükselten
1 Karo                2 Trefl                        DBL                  Pas
3 Trefl
Cevapçı majörleri gösteriyor. Açıcıda fit ve 18 OP var. Fit eli değerlendirdi 20 DK oldu. Açıcı gücünü ve fiti göstermek için rakip rengi Cue-Bid eder. Rebid 3 Trefl
SPUTNIK YAPAN CEVAPÇININ REBİDLERİ
1- Açıcı rakip rengi Cue-Bid etmedikçe cevapçı konuşmaya mecbur değildir.
2- Cevapçı, açıcının ilk rengine dönüş yaparsa mecburiyettendir, fit yoktur, eli zayıftır.
3- Cevapçı DBL attıktan sonra açıcının ilk rengini sıçrayarak okursa veya 2 NT derse ya da açıcının yeni okuduğu renge basit destek verirse (11-12) OP gösteriyor demektir.
4- Cevapçının herhangi bir zon dekleresi Sign-Off olur. Zonu yeterli gören eldir.
5- Cevapçı DBL attıktan sonra rakip rengi Cue-Bid ederse 13+ OP gösteriyor demektir. Forsingtir.
*
YÜKSELTENİN SPUTNIK YAPMASI
Tekrar hatırlatalım, SPUTNIK Konturu daha önce konuşmuş ortak karşısında natürel konuşma yapamayan ortağın konturudur. Cevapçının açıcıya cevap vermesinden sonra müdahalecinin ortağı da aynen açıcının ortağı gibi Sputnik konturu kullanarak ortağına apel verebilir. Genel kural olarak müdahaleciden kalan renklerden birini söylemesini ister.
Örnek 1: 
Yükseltenin eli (Pik: RVxx- Kör: xx- Karo: AVTxx- Trefl: xx) 9 OP (10 ODP)
Açıcı               Müdahaleci            Cevapçı           Yükselten
1 Trefl            1 Kör                        2 Trefl              DBL
Yükseltende Kör desteği yok, Trefl durdurucu yok 9 OP (10 ODP) ile PİK ve KARO var. 2 seviyesinde konuşamadığı için Ortağından renklerden birini seçmesini istiyor.
Örnek 2:
Yükseltenin eli (Pik: Vx- Kör: ARTxx- Karo: Vx- Trefl: xxxx) 9 OP (10 ODP)
Açıcı             Müdahaleci            Cevapçı             Yükselten
1 Trefl           1 Pik                      2 Karo               DBL
Yükseltende 5 Kart kör ve 9 OP (10 ODP) var. Ortağın rengine destek yok. Rakipler iki renk konuşmuş durumda. Bu durumda Yükseltenin konturu kalan rengin uzun olduğunu (5+ Kart) ve puanın 9-10 civarında olduğunu gösterir.
*
SPUTNIK KONTURUNDA RİSKLER
Özellikle açıcının eli minimum ve dengeliyse ya da rakiplerin Preemtive müdahalelerinde Sputnik Konturu birtakım sorunlara neden olabilir.
Örnek 1:
Açıcının eli (Pik: AVx- Kör: AVx- Karo: Rxxx- Trefl: xxx)   13 OP.
Açıcı              Müdahaleci          Cevapçı            Yükselten
1 Karo            2 Trefl                DBL                    Pas
Cevapçı majörleri gösteriyor. Majörlerin (4-4) olması garanti değil. Açıcının eli dengeli ve minimum, rakip renkten durdurucu yok, Majörlerden fit yok. 2 Kör demekten başka çare yok gibi görünüyor, fakat cevapçının körleri 3 Kart ise sorun olacak. Belkide Cevapçıda en az 8 OP olduğu düşünülerek pas geçilebilir. Ancak pas geçilirse mutlaka koz atak edilmelidir.
Örnek 2:
(Pik: AVx- Kör: xxx- Karo: RVxx- Trefl: Axx)  13 OP.
Açıcı               Müdahaleci         Cevapçı.           Yükselten
1 Karo            2 Kör                    DBL.                  Pas
Cevapçı 4+ kart pik gösteriyor, yanında Trefl var. Açıcıda 13 OP var, fit yok. Rakipte 6+ kart Kör var, Yükselten burada ya gerçekten zayıf olduğu için yahut pusu kurmak için Pas geçmiş olabilir. Rakipler her an oyunu yapabilir. Açıcının mini fite razı olarak 2 PİK demekten başka çaresi yok.
Örnek 3:
Açıcının eli (Pik: Axxxx- Kör: Dx- Karo: Rxx- Trefl: Axx) 13 OP. (14 ODP)
Açıcı.               Müdahaleci.      Cevapçı.           Yükselten
1 Pik                2 Kör                  DBL.                  Pas
Cevapçı (4-4) Minör gösteriyor ve Pik fiti yok. Açıcıda da Minör fiti yok, rakip renkten durdurucu da yok. Açıcının burada pikleri tekrarlamaktan başka çaresi yok.
Örnek 4:
Açıcının eli (Pik: DVxxx- Kör: Rxx- Karo: Vx- Trefl: ADx)   13 OP. (14 ODP)
Açıcı.               Müdahaleci.        Cevapçı.           Yükselten
1 Pik                 2 Karo                  DBL                  Pas
Cevapçıda pik fiti yok, 4+ Kart kör gösteriyor, yanında trefl var. Açıcıda ortağın renklerine fit yok, rakip renkten durdurucu yok. Bu durumda ya mini fite razı olarak 2 Kör  der ya da 2 Pik diyerek kendi rengini tekrar eder.
*
SPUTNIK TABLOSU
Açıcı.      Müdahaleci.     Cevapçı
1 Trefl     1 Karo              DBL (4+ kart Majör yok. Karo durdurucu yok. Trefl desteği …………………………….yok. Natürel konuşma yapamayan el.)
1 Trefl     1 Kör                DBL (4+ Kart Pik yok. Kör durdurucu yok. Trefl desteği yok. …………………………….Karolar 4+ Kart fakat 2 seviyesinde konuşamıyor.)
1 Trefl     1 Pik                DBL (4+ kart Kör var, Karolarda +4 kart olabilir, ancak ……………………….…..olmayabilirde. Ya puan ya da kart adedi yetersiz olduğundan 2 ……………………….…..seviyesinde konuşamıyor.)
1 Karo     1 Kör               DBL (4+ kart Pik yok. Kör durdurucu yok. Karo desteği yok, ……………………………Natürel konuşma yapamayan el.)
1 Karo     1 Pik                DBL (4+ kart Kör var. Yanında 4 Kart Trefl olabilirde ……………………………olmayabilirde. 2 seviyesinde konuşamayan el, ya puan yetersiz ……………………………ya da kör 5 kart değil)
1 Karo     2 Trefl            DBL ( Konuşulmayan majörlerden biri 4+ kart, diğeri de 4 kart …………………………..olabilir, 3 Kart ise bir büyük onör var.)
1 Renk   PREEMTIVE.  DBL ( Konuşulmayan Majör veya Majörler 4+ Kart)
1 Majör   2 Minör           DBL ( Diğer Majör 4+ Kart. 2 seviyesinde konuşamıyor).
Majör      Majör              DBL ( Minörler 4-4)
Not: Natürel konuşma yapan el, Sputnik yapan elden daha iyidir. Örneğin ortağın 1 minör açışına rakibin 1 Pik müdahalesi üzerine cevapçı 2 Kör diyebiliyorsa 5+ Kart Kör ve 12+ ODP gösteriyordur. Natürel konuşma yerine DBL atarsa ya puan ya da kart adedi yetersizdir.
*
SPUTNIK KONTURU ÜZERİNE TARTIŞMA
Birçok konuda olduğu gibi SPUTNIK konusunda da briç dünyasında görüş birliği yoktur. Konvansiyonun birkaç versiyonu olmasına rağmen tartışmalar sadece 1 seviyesinde atılan konturlar üzerinde yoğunlaşmaktadır. 2 veya daha yukarı seviyelerdeki negatif konturlar için anlaşma sağlanmıştır diyebiliriz. Tartışmalar daha çok natürelciler ile yapay konuşmayı sevenler arasında sürmektedir.
Taraflar arasındaki birinci tartışma oyunun 1 seviyesinde minör bir renkle açılması üzerine rakiplerin 1 Kör ile müdahalesi halinde cevapçının DBL atmasının anlamı üzerinedir.

Natürel konuşmayı sevenler cevapçının konturunun açış rengi ile müdahale renginin bitişik olma durumunda, natürel konuşma imkanı olmayan elleri tanımladığını, açış rengi ile müdahale renginin bitişik olmaması halinde ise müdahale renginin bir altındaki rengi gösterdiğini, cevapçıda 4+ Kart Pik olsaydı natürel olarak 1 Pik demesi gerektiğini savunurlar.

Yapay konuşmayı sevenler ise açış rengi ile müdahale renginin bitişik olup olmamasının önemli olmadığını, bu konturun her zaman 4 kart Pik gösterdiğini, Cevapçı DBL atmayıp natürel olarak 1 Pik diyorsa, cevapçıda 5+ kart Pik olduğunu söylerler. Aynı gurup içerisinde bunu ters olarak uygulayanlarda var. Buradaki amaç piklerin 4 kart veya 5+ kart olma durumlarının birbirinden ayırt edilebilmesidir.
Örnek
Açıcı             Müdahaleci     Cevapçı
1 Trefl           1 Kör                DBL  (4 kart Pik)-(Ters uygulayıcılara göre 5+ kart)  
                                              1 Pik (5+ Kart Pik)-(Ters uygulayıcılara göre 4 kart)
Bu tip uygulamayı sevenler Piklerin 4 karttan daha az olması halinde sıkıntıya düşerler. Örneğin aşağıdaki el:
Cevapçının eli:
(Pik: xx- Kör: xxx- Karo: Rxxxx- Trefl: Axx)
Cevapçıda 7 OP (8 ODP) ve 5 kart karo var. Puan yetersiz olduğu için 2 Karo diyemez. Açıcının rengine fit yok, destekleyemez. Rakip renkten durdurucu yok 1 NT cevabı veremez. DBL atarsa ortağı kendisinden 4 kart pik bekleyecek. Pas geçmesi genel prensiplere aykırı fakat başka çaresi yok.

Natürel oynayanlara göre cevapçının konturu müdahale renginin bir altındaki rengi gösterir. Örnek elde karoları gösteriyor. Cevapçıda 4+ kart pik yoktur, olsaydı natürel olarak gösterirdi.

İkinci tartışmalı konu ise 1 Trefl açışına 1 Karo müdahalesi üzerine cevapçının  DBL atması natürel konuşmayı sevenlere göre natürel konuşma yapamayan el gösterir. Cevapçıda 4+ kartlı majör yoktur, olsaydı natürel olarak gösterirdi.

Yapay konuşmayı sevenlere göre ise bu durumda cevapçının DBL atması (4-4) Majör gösterir, eğer majörlerden sadece biri 4+ kart olsaydı cevapçı natürel olarak gösterirdi, DBL attığına göre majörlerin her ikisi de 4 Kartlıdır (5-4 olabilir) demektedirler.
Örnek:
Açıcı.    Müdahaleci     Cevapçı
1 Trefl    1 Karo             DBL ( Majörler 4-4 veya 5-4)
                                       1 Majör (okunan renk 4+ kart, diğeri değil.)
Burada da majörlerin 4 karttan az olması durumunda sıkıntılar yaşanır.
Örnek:
Cevapçının eli: (Pik: Dxx- Kör: xxx- Karo: xxxx- Trefl: ADx)
Cevapçıda 8 OP var prensip olarak pas geçmemesi gerekir. Açış rengine fit yok, destekleyemez. Rakip renkten durdurucu yok 1 NT diyemez. 4+ kart majör yok gösteremez. DBL atarsa ortağı kendisinden en az (4-4) majör bekleyecek. Açıcı burada verecek cevap bulamadığı için Pas geçmek zorunda.

Turnuva oyunlarında part skor mücadelesi çok önemlidir. Sizin 110 yazacağınız yerde rakiplerin 110 yazması size çok şey kaybettirir. IMP oyunlarında kaybınız 6 IMP olur. Cevap verebilecek puana sahip oyuncunun pas geçmesi oyunun rakiplere ikram edilmesi demektir.

Gerek natürel konuşmayı sevenlerin gerekse artfisyel konuşmayı tercih edenlerin Briç dünyasında büyük üstat olarak isim yapmış destekçileri vardır. Her iki tarafında kendilerine göre haklı gerekçeleri var. Burada sistem seçimi ortaklıkların tercihine bırakılmıştır. Hangi sistem ortaklığınızın oyun tarzına uygunsa onu seçebilirsiniz.   
Yapay konuşmayı tercih edenlerin sistemini benimseyecek olursanız, natürel olarak ifade edemeyeceğiniz elleri tanımlamak için ortağınız ile birlikte ek bir metot bulmanız gereklidir. Aksi takdirde sonraki turlarda bu tip elleri gösteremeyebilirsiniz.      
“Mehmet Özyeşilbaş” a teşekkürler 

1 yorum:

A. Murat Özhan dedi ki...

Böyle güzel şiirler okumaya hasretiz biz de.
Şiir her daim.